Xa antes do siglo XII se ten conocimento da subcomarca das Frieiras, a que, lóxicamente pertenece Vilavella. Esta subcomarca extendíase desde a propia Vilavella, por Lubián i os seus anexos, Padornelo, hermisende, A Teixeira, Castromil, Tras-os-Montes, A Mezquita, Riós, Laza, A Capilla, A Gudiña, pola serra do Canizo-Pereiro e hasta o límite con Zamora. Estes límites non sempre foron así, se non que foron cambiando por diferentes razós.
Non está ben definido o motivo polo que se lle chaman As Frieiras, pero o que mais sentido ten é que sea polo referente a climatoloxía, xa que tendo unha altura media de 960m., o norrmal é que faga frío na maior parte do ano; dahí, Terras Frías, ou, Frieiras. Hai algunhos informadores que cuando se refieren a estas terras, sobre todo o que hoxe son os concellos de A Gudiña e A Mezquita, lle dicen "Terra Fría", ou,"clima frío pero sano".
Naquela época, Mezquita, Cádavos, Esculquira, Manzalbos, Pereiro e Santigoso formaban parte das terras dos condes de Monterrey e dos Pimentel de Benavente, non á vez, claro está; formando un Señorío Real do cual Vilavella era Cabeceira, ou Villa Realenga, tendo por esta distinción algunhos beneficios.
O que hoxe é Chaguazoso pertenecía ó condado de Amarante; mentras a iglesia e mais a casa-palacio da Mezquita eran propiedad dos marqueses de Láncara.
Actualmente As Frieiras ocupan menos terreno que daquela, según últimas informaciós. Se empezamos nos montes da Vilavella, seguindo pola serra do Pereiro-Canizo, Gudiña, Carracedo da Serra, Ventas da Teresa da Capilla e do Bolaño, Parada da Serra, San Lorenzo, Seixo, limite de Protugal, sube á Esculquirea, Chaguazoso, Manzalbos, Cádavos, Penedo dos Tres Reinos, Castromil e alto da Canda facendo límite con Zamora, sendo o punto mais elevado o alto do Aguallal con 1664m., no monte da Vilavella.
Non quero extenderme mais, solo facer referencia a dous pueblos do entorno polo seu acercamento, físico, pero sobretodo toponímico. Chama a atención o paralelismo na sua trasformación; parece ser que os dous nonmbres proceden do preindoeuropeo: Trátase de a Veiga mais Barxa. Así, Ibai-ka > vaica > veiga; afín o vasco ibai,"rio". Por outro lado barkea > barcia e bargea >barxea > barxa.
Supomos que así será.
Boas noites.
Non está ben definido o motivo polo que se lle chaman As Frieiras, pero o que mais sentido ten é que sea polo referente a climatoloxía, xa que tendo unha altura media de 960m., o norrmal é que faga frío na maior parte do ano; dahí, Terras Frías, ou, Frieiras. Hai algunhos informadores que cuando se refieren a estas terras, sobre todo o que hoxe son os concellos de A Gudiña e A Mezquita, lle dicen "Terra Fría", ou,"clima frío pero sano".
Naquela época, Mezquita, Cádavos, Esculquira, Manzalbos, Pereiro e Santigoso formaban parte das terras dos condes de Monterrey e dos Pimentel de Benavente, non á vez, claro está; formando un Señorío Real do cual Vilavella era Cabeceira, ou Villa Realenga, tendo por esta distinción algunhos beneficios.
O que hoxe é Chaguazoso pertenecía ó condado de Amarante; mentras a iglesia e mais a casa-palacio da Mezquita eran propiedad dos marqueses de Láncara.
Actualmente As Frieiras ocupan menos terreno que daquela, según últimas informaciós. Se empezamos nos montes da Vilavella, seguindo pola serra do Pereiro-Canizo, Gudiña, Carracedo da Serra, Ventas da Teresa da Capilla e do Bolaño, Parada da Serra, San Lorenzo, Seixo, limite de Protugal, sube á Esculquirea, Chaguazoso, Manzalbos, Cádavos, Penedo dos Tres Reinos, Castromil e alto da Canda facendo límite con Zamora, sendo o punto mais elevado o alto do Aguallal con 1664m., no monte da Vilavella.
Non quero extenderme mais, solo facer referencia a dous pueblos do entorno polo seu acercamento, físico, pero sobretodo toponímico. Chama a atención o paralelismo na sua trasformación; parece ser que os dous nonmbres proceden do preindoeuropeo: Trátase de a Veiga mais Barxa. Así, Ibai-ka > vaica > veiga; afín o vasco ibai,"rio". Por outro lado barkea > barcia e bargea >barxea > barxa.
Supomos que así será.
Boas noites.